De marathonuitvoering van de Leenane Trilogy van ZT Hollandia/Het Toneelhuis zgistermiddag moest ik wegens andere bezigheden aan me voorbij laten gaan. Jammer, want ik had al veel goeds gehoord over deze ineenvlechting van drie stukken, spelend in Leenane, een dorpje aan de Ierse Westkust, waar ik nota bene ooit nog eens door heen gekomen ben. Ik herinner het me niet als een dramatische plek, behalve misschien in meteorologisch opzicht, maar daar heeft de kunst geen boodschap aan: uit het onbeduidendste kan zich iets geweldigs ontwikkelen. Die fascinerende mogelijkheden van toneel heb ik het afgelopen theaterfestival weer mogen ervaren. De selectie was gevarieerd, van het recht-toe-recht-aan toneel van De Karamazovs tot de technische hoogstandjes in Übung en De Grote Oorlog. De voorstelling De Wespenfabriek van het RO Theater, die ik vrijdag bezocht, bood een combinatie van beide. Steven Van Watermeulen, voor deze rol bekroond met een Louis d'Or, verkent met zijn virtuoze lichamelijke speelspel vele werelden en biedt een spervuur aan beelden. Regisseur Guy Cassiers, van wie ik in een eerder theaterfestival het verwante stuk Rotjoch zag, is een audio-visuele tovenaar, die in zijn vormgeving die expressie nog meer weet te versterken.
Niet voor de eerste maal in dit festival staat de belevingswereld van een kind centraal. Tom woont alleen met zijn vader op een verlaten eiland en beschikt over een rijke zij het moorddadige fantasie. Niet alleen de wespen die hij op zolder in een zelfgemaakte fabriek op twaalf verschillende manieren de dood in kan jagen zijn de slachtoffers. Broertje, zusje, neefje, allemaal hebben ze door Toms machinaties het leven gelaten, als we hem moeten geloven.
Liefdevolle serene vader-zoon scenes, poëtische monologen, heftige uitbarstingen, audio-visueel vuurwerk en zelfs een plot (Tom blijkt van origine een meisje, vader als biochemicus een soort Frankenstein): De Wespenfabriek biedt veel, maar misschien iets te veel. Een regen van sleutelzinnen daalde op mij neer, de voorstelling is zo zwanger van betekenissen, dat je in een labyrint terecht komt: alles is intrigerend, maar wat is dé intrige?
Maar goed, prachtig verwarring zaaien is ook een bewonderenswaardige kwaliteit.
Tot slot: Ik miste in de selectie het hilarische, glasheldere en toch ontroerende Onder Mannen van het NNT (twee Arlecchino's en 1 Colombina voor mijn eigenste regisseuse Margôt Ros). Dat het gif des nepotisme zich nu ook in mij genesteld heeft, lijkt me een teken dat het voor uw gastrecensent dit jaar wel weer genoeg geweest is. Ik ga lekker zelf spelen. (10 oktober, première van Van Mars)

Marcel Verreck