(verschenen in Den Haag Centraal van 24-5-18)
Op Scheveningen is altijd wat te zien. Onze 200-jarige badplaats biedt permanent theater. Zelfs op de mensarme dagen waarin ons klimaat voorziet, is er het spel van licht, lucht, zand en water. De Haagse fotografe Sandra Uittenbogaart is verknocht aan de grootste badplaats van ons land en degenen die zich er verpozen. Daarvan getuigt zij in haar fotoboek ‘Scheveningen. Badplaats in beeld.’Haar camera vangt met name de bezoekers, maar ondertussen wordt ook het recentelijk vernieuwde decor geportretteerd. De sierlijke boulevard, de terugkeer van het duinprofiel in de zeekant, het reuzenrad op de Pier, we zijn er inmiddels aan gewend, maar het is nog niet zo vaak gefotografeerd.Hendrik Mesdag kent vele navolgers. Scheveningen is blijvend beeldgeniek, door de immer fascinerende zee, maar ook door de vele vreemde vogels die neerstrijken aan de kust. Niet lang geleden exposeerde fotograaf Jacques Meijer zijn treffende opnamen van het Scheveningse leven in de vijftiger en zestiger jaren. Wufte vrouwen, mannen met hoeden, automobielen die nu alleen nog in Havana rondrijden. Zo grijpt de fotograaf zijn heden in de nek en zo wordt tegelijkertijd, door de blik van latere generaties, het verglijden van de tijd vastgelegd.De boekenkast puilt uit van de beeldverslagen van het Haagse leven. De chauvinistische volksaard van de Residentie-bewoner getrouw, portretteert hij zijn stad aan zee in alle tijden en vanuit alle hoeken. Neem de foto’s van de stranding van het schip Veronica in de jaren zeventig. Majestueus ligt het muziekpiratenschip op het Zuiderstrand, krioelend volk eromheen. Het strand en de boulevard als podium voor elke tijd.
Niet alleen in beeld is de Scheveningse mensenkermis vastgelegd. Onaangetast is het observatievermogen van Toon Hermans in zijn muzikale schildering van ‘De Pier’:
Een oude Scheveningse visser
Afgelopen met een sisser
Ziet de zee en denkt: ik mis ‘r
Op de Scheveningse Pier
Of in dit prangende tijdsbeeld:
Twee non-actieve nonnetjes
Even trippelen door het zonnetje
Heimwee naar een bloemjaponnetje
Op de Scheveningse Pier
Van eenzelfde scherpe, maar liefdevolle blik getuigt Sandra Uittenbogaart in haar foto’s. Je ziet nooit iemand poseren, de camera is een vriendelijke voyeur. Het lijken soms snapshots, maar ze zijn altijd gevangen in een zorgvuldige compositie. Mooi is bijvoorbeeld het beeldrijm van de pootjebaders met de benen van de Pier op de achtergrond.
Terugkerend zijn de rugportretten van badgasten die, met de Noordzee om de enkels, staren over het water, zoals wij weten een bezigheid die diepe filosofie en dolce far niente met elkaar verenigt.
De foto’s nodigen uit tot het bedenken van de bijbehorende verhalen. Het oudere echtpaar dat na een strandwandeling de schoenen weer aandoet. Twee stelletjes aaneengeklonken bij de vloedlijn. Een gespierde beachboy met op de voorgrond een stoere meeuw. Man en vrouw bij kledingrek. Glimmende mensen kijkend naar het vuurwerk. De tragikomedie is overal, soms dramatisch getoonzet, zoals in een monochrome opname van silhouetten op een stuivende zandheuvel onder een woest bewolkte lucht.
Bijzonder is ook een veelkleurige samenscholing van badgasten onder de Pier. Waarom juist daar? Is het gaan regenen? Uit de mini-toneelstukjes op het omliggende strand valt dat niet op te maken.
Dit is geen fotoboek over een badplaats die, zoals sommigen menen, aan geldzucht en twijfelachtige architectuur ten onder gaat, maar over de Scheveningen-ganger anno 2018.
Wat treft ons dan in vergelijking met de genoemde opnamen van weleer? Op Scheveningen is het nog net zo druk en rustig als vroeger, maar de acteurs zijn zeker vleziger en ook multi-cultureler geworden. Nonnetjes zie je er zelden nog, wel een vrouw in boerka op het havenhoofd.
Sandra Uittenbogaart, Scheveningen. Badplaats in beeld.Prijs: € 14,95.