Elke week bespreekt Marcel Verreck in Den Haag Centraal heden en verleden van een bijzondere Haagse plek.
Wie eenmaal gegeten heeft bij biologisch-veganistisch restaurant ‘Water & Brood’ op Vrijplaats De Vloek zal er zeker terugkeren. In ieder geval zolang het nog kan, want er zijn in de gemeentepolitiek snode plannen gesmeed om een van de interessantste plekken van onze stad te ontmantelen. De gebruikers van het gekraakte terrein aan de Scheveningse haven is per 5 januari de wacht aangezegd.
Als je op deze plek met uitzicht op zee en omarmende havenhoofden zit te smullen van een heerlijke, zeer betaalbare maaltijd, dan snap je de natte dromen van de projectontwikkelaars wel. Er staat hier weinig tussen de eeuwige einder dan het permanente theater van de golven, dat sterk contrasteert met het nabije in beton gestolde Zuiderstrandtheater.
Een nautisch centrum moet er komen, maar aangezien dat er al is en net zo ver van de tewaterlatingsplek als Vrijplaats De Vloek, rijst het vermoeden van een dubbele agenda.
Toen ik eind jaren zeventig naar Amsterdam toog om te gaan studeren, was die stad boordevol met pandjes en locaties à la De Vloek. In de stad, maar ook langs de nog niet ontgonnen randen van het IJ. Nu wonen daar de beter gesitueerden, die zichzelf in hun luxewoningen met IJzicht nog beter hebben gesitueerd. De meeste krakers zijn inmiddels uit hun panden geranseld of financieel gepacificeerd en wonen nu op de mooie plekken die ze ooit in bezit namen. De subcultuur, met veel aandacht voor idealisme, cultuur en experiment (en een stuk minder voor schoonmaken, aanharken en het risicoloze bestaan) is nagenoeg verdwenen. Daaraan ging een verloedering vooraf door de toename van veel vaag volk, bij wie de onaangepastheid eerder crimineel dan creatief was. Zo verdween ook het draagvlak voor kraken onder de steeds burgerlijker – want rijker – wordende bevolking. De vrijplaatsen die overleefden, zoals alhier De Blauwe Aanslag (uiteindelijk vanwege drogredenen gesloopt) en De Vloek stralen het aloude, maar springlevende elan uit. Hier geen lummelende uitkeringstrekkers, maar mensen die zich inzetten voor een betere wereld. En dat hoeft niet alleen hun eigen wereld te zijn, zoals tegenwoordig gebruikelijk. Schilder- en botenbedrijfjes, Piratenbar, concertzaal/oefenruimte, ateliers. Bij ‘Water en Brood’ loopt het storm. Komen hier straks echt die stiekem beoogde dure woningen, net zo onverkoopbaar als wat er nu al aan de Hellingweg staat? Moge die schijnzeilige plannen aan lager wal geraken!